تأثیر خشکسالی بر کیفیت آب‌های زیرزمینی دشت هشتگرد از دیدگاه آبیاری

در پژوهش حاضر تأثیر خشکسالی بر کیفیت آب زیرزمینی از دیدگاه آبیاری در آبخوان دشت هشتگرد بررسی شد. ابتدا با استفاده از مقادیر بارش 6 ایستگاه هواشناسی دشت هشتگرد و روش پلی‌گون‌بندی تیسن، متوسط مجموع ماهانه بارندگی دشت برای دوره 30 سال (1364 تا 1394) محاسبه شد. متوسط ماهانه سطح آب زیرزمینی، بر اساس اطلاعات 8 چاهک مشاهده‌ای و روش پلی‌گون‌بندی تیسن، برای دوره 23 سال (1370 تا 1393) محاسبه شد. سپس خشکسالی آب و هوایی، با شاخص SPI و خشکسالی آب زیرزمینی با شاخص GRI محاسبه شد. بر اساس نتایج، طولانی‌ترین دوره خشکسالی آب و هوایی با دوام 2 ساله، قدرت، شدت و متوسط بارش 73/2-=SPIsum، 365/1-=SPIavg و 70/157 میلی‌متر (به ترتیب) در سال‌های آبی 1377 تا 1378 بود. شدیدترین خشکسالی آب زیرزمینی در 4 سال آبی 1389 تا 1393، با قدرت 10/6-=GRIsum، شدت 53/1-=GRIavg و متوسط سالانه سطح آب زیرزمینی 26/1180 متر بود. در دوره زمانی 12 ماه، بین سطح آب زیرزمینی و بارش، همبستگی معنی‌دار با 11 ماه تأخیر وجود داشت. در خردادماه سال آبی 1392-1393 با شرایط خشکسالی بسیار شدید، کیفیت آب 16 درصد از سطح آبخوان برای آبیاری مناسب و 84 درصد نامناسب بود در حالی که در آذرماه همان سال آبی 100 درصد سطح آبخوان دارای کیفیت نامناسب بود. بر اساس شاخص LSI، در کلیه سال‌های مورد بررسی و در هر دو مقطع زمانی خرداد و آذرماه، آب 100 درصد سطح آبخوان دشت هشتگرد دارای پتانسیل تشکیل رسوبات کربنات کلسیم بود.